چگونه دستگاه CNC مناسب را انتخاب کنیم؟

۱. دستگاه CNC چیست و چرا باید آن را انتخاب کنیم؟
CNC (Computer Numerical Control) به معنای کنترل عددی کامپیوتری است که برای انجام عملیات برش، تراش، فرزکاری، سوراخ‌کاری و حکاکی با دقت بالا استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها به دلیل دقت، تکرارپذیری، کاهش ضایعات و افزایش سرعت تولید در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، هوافضا، قالب‌سازی و صنایع چوب به کار می‌روند.

۲. انواع دستگاه‌های CNC و کاربردهای آن‌ها
بسته به نوع متریالی که می‌خواهی پردازش کنی و نوع عملیاتی که قرار است انجام شود، دستگاه‌های CNC مختلفی وجود دارند:
الف) دستگاه CNC فرز (Milling CNC)
کاربرد: برش و فرم‌دهی فلزات، چوب، پلاستیک و کامپوزیت‌ها
ویژگی‌ها: حرکت در سه یا چند محور (۳، ۴ یا ۵ محور)
موارد استفاده: صنایع خودروسازی، هوافضا، قالب‌سازی، جواهرسازی
ب) دستگاه CNC تراش (Turning CNC)
کاربرد: تولید قطعات استوانه‌ای مانند پیچ، محور، بوش و چرخ‌دنده
ویژگی‌ها: حرکت در محورهای X و Z برای براده‌برداری از سطح قطعه
موارد استفاده: ساخت قطعات دقیق برای خودرو و ماشین‌آلات
ج) دستگاه CNC برش پلاسما و لیزر
کاربرد: برش ورق‌های فلزی با دقت بالا
ویژگی‌ها: استفاده از گاز پلاسما یا لیزر CO2 / فایبر
موارد استفاده: صنایع فلزی، تابلو‌سازی، دکوراسیون داخلی
د) دستگاه CNC واترجت (Waterjet CNC)
کاربرد: برش مواد سخت مانند سنگ، سرامیک، فلز، شیشه و کامپوزیت
ویژگی‌ها: برش با فشار آب و مواد ساینده بدون تغییر دمایی در متریال
موارد استفاده: صنایع سنگ، شیشه‌گری، هوافضا
هـ) دستگاه CNC چوب (Router CNC)
کاربرد: حکاکی، برش و منبت‌کاری روی چوب و MDF
ویژگی‌ها: محور چرخشی با سرعت بالا برای براده‌برداری دقیق
موارد استفاده: صنعت مبلمان، دکوراسیون داخلی، تبلیغات

۳. فاکتورهای مهم در انتخاب دستگاه CNC
الف) نوع متریال مورد استفاده
اولین سوالی که باید از خودت بپرسی این است که چه موادی را قرار است ماشین‌کاری کنی؟
فلزات سنگین (آهن، فولاد، آلومینیوم): CNC فرز، تراش، واترجت یا لیزر
چوب، MDF، پلاستیک: CNC روتر
سنگ، شیشه: CNC واترجت یا لیزر
ب) تعداد محورهای دستگاه
۳ محور: مناسب برای کارهای ساده (X، Y، Z)
۴ محور: امکان چرخش قطعه کار حول محور A یا B
۵ محور: مناسب برای قطعات پیچیده با حرکت همزمان در چند جهت (مانند قطعات هواپیما)
ج) دقت و تکرارپذیری
دقت دستگاه باید با نیازهای کاری تو مطابقت داشته باشد. دقت در دستگاه‌های صنعتی معمولاً در حد ۰.۰۰۱ میلی‌متر است.
برای تولید قطعات حساس، انتخاب دستگاه‌هایی با خطای کمتر از ۵ میکرون مهم است.
د) نوع اسپیندل و توان آن
توان اسپیندل مشخص می‌کند که دستگاه تا چه حد می‌تواند براده‌برداری کند.
برای متریال‌های سخت مانند فولاد، اسپیندل‌های ۵ تا ۱۵ کیلووات پیشنهاد می‌شود.
برای چوب و پلاستیک، اسپیندل‌های ۱ تا ۵ کیلووات کافی هستند.
هـ) کنترلر دستگاه
کنترلر مغز متفکر دستگاه CNC است. برخی از برندهای معروف:
Fanuc: صنعتی، پایدار، پرکاربرد در دستگاه‌های فرز و تراش
Siemens: دارای رابط کاربری پیشرفته و برنامه‌نویسی آسان
Mach3 & LinuxCNC: مناسب برای کارگاه‌های کوچک و خانگی
و) سرعت حرکت محورها و نرخ براده‌برداری
سرعت بالا برای تولید انبوه مهم است، اما ممکن است بر دقت تأثیر بگذارد.
انتخاب دستگاه با تعادل بین سرعت و دقت اهمیت زیادی دارد.
ز) هزینه‌های نگهداری و تأمین قطعات یدکی
برخی دستگاه‌ها نیاز به سرویس‌های دوره‌ای دارند.
برندهای معروف پشتیبانی بهتری دارند و قطعات آن‌ها راحت‌تر در بازار پیدا می‌شود.

۴. بودجه و هزینه‌های جانبی
هزینه خرید دستگاه: بسته به برند و مدل، قیمت دستگاه‌های CNC صنعتی بین ۲۰ هزار تا ۵۰۰ هزار دلار است.
هزینه آموزش و راه‌اندازی: اگر اپراتور حرفه‌ای نداشته باشی، باید برای آموزش هزینه کنی.
هزینه‌های تعمیر و نگهداری: قطعاتی مانند اسپیندل و بلبرینگ نیاز به تعویض دوره‌ای دارند.